Likert ölçeği nedir? 

Daha önce bir kişilik testi yaptıysanız büyük ihtimalle Likert ölçeği kullanmışsınızdır. Genel anlamda, Likert ölçekleri tutum ve görüşlerdeki değişimleri ölçmektedir. Normalde beş ile yedi olası yanıtı olan bir soru veya ifadeden oluşurlar. Bir sorunun en fazla dokuz, en az üç yanıtı olur. Yanıtlar farklı seviyelerde görüşleri yansıtmaktadır. 

Aşağıdaki tipik bir Likert ölçeği anket sorusu örneğine bir göz atabilirsiniz.

Burada, kullanıcının belirli bir ifadeyle ne kadar aynı fikirde olduğunu ölçmenin basit bir örneğini görebilirsiniz.

Likert ölçeği genel olarak aynı fikirde olma yoğunluğunu ölçse de, aşağıdakileri ölçmek için de kullanılabilir:

• Yoğunluk (her zaman, sık, ara sıra, nadiren, asla…)
• Değer (yüksek, orta, düşük…)
• Kalite (çok iyi, iyi, kabul edilebilir, kötü, çok kötü…)
• Önem (çok önemli, orta derecede önemli, önemli değil…)
• Olasılık (kesinlikle, muhtemelen, muhtemelen değil, kesinlikle değil ...)
• Memnuniyet (çok memnun, memnun, ikisi de memnun değil, çok memnun değil…)

Likert ölçeğinin en büyük faydası çok yönlü olmasıdır! 

Likert ölçekleri nasıl ve ne zaman kullanılır?

Likert ölçekleri basit bir “evet” veya “hayır” sorusundan fazlası cevaplanacağı zaman kullanılır. Ancak size ucu açık sorular kadar derin bir fikir vermezler. Bu nedenle, katılımcının zamanını açık uçlu bir soru kadar çok almayacak, bir tık ile görüş almak için mükemmel bir orta yol oluştururlar. Katılımcı için daha az zaman ve çaba harcamaktan mutluluk duyar, bu anketleriniz için de daha fazla yanıt demektir!

Likert ölçeğini kullanmak isteyebileceğiniz bazı örneklere göz atalım. 

• Çalışanın memnuniyetini veya işyeri ve/veya iş hakkındaki düşüncelerini ölçmek

• Yeni bir ürüne karşı ilgi veya memnuniyeti ölçmek

• Bir ürün veya hizmetin önerilme olasılığını ölçmek 

• Potansiyel fikirler veya gelişmeler hakkındaki görüş almak 

• Müşteri memnuniyetini ölçmek

Likert ölçeklerinin en iyi özelliği çok çeşitli anketlerde kullanılabilmeleri, değiştirilebilir ve uyarlanabilir olduklarıdır.

Belirli veya daha ayrıntılı yanıtlar istediğiniz zaman likert ölçeğinden faydalanabilirsiniz. Aşağıda Likert ölçeklerini nasıl kullanacağınıza dair birkaç ipucu var. 

Likert ölçeklerini etkin kullanmak 

Likert ölçekleri anketleriniz için güçlü bir araç olabilir, ancak kendi ölçümünüzü yapmadan önce dikkat etmeniz gereken birkaç şey daha var. Likert ölçeği kullanımı için  hazırladığınız sorularınızdan en iyi şekilde yararlandığınızdan emin olmak için şu ipuçlarını unutmayın:

• Soruda tek bir özelliği sormaya çalışın. Aşağıdaki Likert Ölçeği sorusuna kötü bir örneğidir, çünkü birbirinden alakasız iki terim hakkında (işlevsel ve uygun fiyatlı) fikir sormaktadır. Daha iyi sonuçlar için bu iki özelliği ayrı sorularda sorun. 

Bir katılımcı öğenin işlevsel olduğunu ancak uygun fiyatlı olmadığını düşünebilir, bu nedenle yukarıdaki kabul edilebilir bir Likert ölçeği sorusu değildir.

• Benzer konularla ilgili soruları gruplandırın. Örneğin, ürününüzün kalitesiyle ilgili bir soru sormak istiyorsanız bunu hizmetle alakalı soruların arasında sormayın. Bu, konudan konuya atlamayı önler ve anketi katılımcı için daha kolay hale getirir. Benzer sorular zaten birlikte gruplandırılacağı için trendleri görmeyi ve verilerinizi analiz etmeyi de kolaylaştırır.

• Anketinizdeki kullandığınız ölçüler konusunda tutarlı olun. Yukarıda gördüğümüz gibi, Likert ölçekleri farklı konuları ölçebilir. Bununla birlikte, bir anketteki her şeyi ölçmeye çalışmak karışıklığı yaratabilir ve bazı katılımcılar ölçeğin değiştiğini bile fark etmeyebilir! Bu nedenle, anket içinde yalnızca bir veya iki ölçek kullanmak en iyisidir.

Ekstra ipucu: Aynı ankette iki farklı ölçü kullanılıyorsa, bunları birbirlerinin yanında olmayacak şekilde ayırmaya çalışın.

• Cevap seçeneklerinizde tek sayılara bağlı kalmaya çalışın. Çift sayıda seçeneği kullanabilmenize rağmen, bu tarafsız katılımcıları bir tarafa (pozitif veya negatif) eğilmeye yönlendirir. Bir katılımcı için uygun, tarafsız bir cevaba sahip olamamak stres oluşturur ve anket sonuçlarını daha az doğru hale getirir.

• En doğru sonuçlar için anketinizi anonim yapın. Bu her zaman uygun olmayabilir, ancak gizliliğe sahip olmak sosyal baskıları azaltır. Örneğin, bir çalışan memnuniyeti anketi yapıyorsanız, çalışanlarınız yöneticilerinin cevaplarından haberdar olabileceği konusunda endişelenmiyorsa nasıl düşündüklerini cevaplamaya daha meyilli olacaktır!

SurveyNuts’ı kullanarak nasıl Likert ölçeği oluşturabilirsiniz? 

SurveyNuts çeşitli soru tipleri sunar ve Likert ölçeği oluşturmanın birden fazla yolu vardır. Hepsi basit yöntemlerdir. Kısa sürede hepsini kullanacak bir profesyonele dönüşeceksiniz! 

Yöntem #1: "Anket" Seçeneğini Kullanma

Yukarıdaki seçeneklerden de görebileceğiniz gibi, öncelikle sorunuz için bir başlık eklemelisiniz. Bu bir ifade ya da soru olabilir. Ardından, yanıtları eklemelisiniz. Karşınıza yanıtlar için beş adet kutucuk çıkar ancak siz yazmaya devam ettikçe, cevap eklemek için daha fazla seçenek otomatik olarak görünecektir. "Sekme" tuşuna basarak manuel olarak da daha fazla cevap ekleyebilirsiniz.

Likert ölçeği sorusu "anket" yöntemiyle böyle görünebilir. Açık ve net bir cevap istediğiniz için, "birkaç seçime izin ver" seçeneğini işaretlememek en iyisidir. Cevapların bir ölçek olmasını istediğiniz için “Yanıtları rastgele seç” seçeneği de işaretlenmemiş olarak bırakılmalı ya da “artan” veya “azalan” olarak işaretlenmelidir.

Yöntem # 2: "Sayılar" Seçeneğini Kullanma

Bu yöntem biraz daha karmaşık görünebilir, ancak sandığınızdan daha kolaydır! Başlamak için ana kutuya bir soru veya ifade eklemeniz yeterlidir. Ardından, "Yıldız Derecelendirmeleri" veya "Ölçek" seçeneklerini seçebilirsiniz. Bu örnek için 1'den 7'ye kadar bir ölçek kullanalım. Likert ölçeği için sayılar kullanırken, hangi sayıların negatif uçlar ve hangilerinin pozitif olduğunu açıklamalısınız. Bu nokta çok önemli. Aksi takdirde, katılımcılarınız hangi tarafı seçeceğini bilemeyecektir. Bir altyazı kullanarak bunu kolayca açıklayabilirsiniz. Örneğin "hiç memnun değil" için 1 ve "çok memnun" için 7 gibi. 

Anketinizi tamamlandığınızda yukarıdaki gibi görünmeli. İsterseniz her sayı için değer atayabilirsiniz, sadece değerleri "altyazı" alanında açıklamalısınız. 

Yöntem # 3: "Matris" seçeneğini kullanma

Bu bir Likert ölçeği veya en azından benzer Likert ölçeği soruları oluşturmanın en iyi yollarından biridir! Bunun için sormak istediğiniz soruları sıraya koymalısınız. İki basit soru örneği deneyelim. Sütunlar değişen ölçekler ve cevaplardır. "Hiç memnun değil" den "çok memnun" ölçeğine kadar 5 sütun oluşturalım. Başlık için ne yazmanız gerektiğini kendinize soruyor olabilirsiniz. Bu tamamen size kalmış! Bu örnekte, "Lütfen aşağıdaki soruları doğru bir şekilde değerlendirin" gibi basit bir şey yazacağız. 

  Bunu yaptıktan sonra Likert ölçeğiniz aşağıdaki gibi görünmelidir:

Bu, Likert ölçekleri oluşturmanız için birçok olasılık oluşturur. Matrisler her cevap için ölçeğin tutarlı olmasını sağlar!

Artık Likert ölçeklerinin ne olduğu ve nasıl kullanılacağı hakkında iyi bir fikriniz olduğuna göre, bir sonraki anketinizde bunları uygulamayı deneyebilirsiniz! Daha derin, daha doğru fikirler almanıza ve yanıtları analiz etmeyi basit ve etkili hale getirmenize yardımcı olacaklardır.